Aandelen zijn wellicht de bekendste vorm van beleggingen en worden van alle financiële producten dan ook het meest verhandeld. Maar wat zijn aandelen nou precies?
Een aandeel is eigenlijk niets meer dan “een deelname in het vermogen van een bedrijf.” Stel dat een beursgenoteerde onderneming genaamd ABC een jaarlijkse omzet van €50 miljoen weet te genereren en een miljoen aandelen heeft uitgegeven, dan is de theoretische waarde van één aandeel van dat bedrijf €50. (De waarde van een aandeel is in de werkelijkheid onderhevig aan verschillende andere factoren, maar laten we het hier heel simpel houden.) Als je een aandeel koopt, wat in feite wederom een denkbeeldig papiertje is, heb je feitelijk dus een heel klein stukje van het bedrijf in je bezit.
Voor de komst van de computer waren aandelen daadwerkelijk papieren die op een bepaalde plek – een beurs – in fysieke vorm aan elkaar konden worden gekocht of verkocht. Een leuk feitje is dat het eerste bedrijf dat op deze manier publiek geld ophaalde een Nederlands bedrijf was, en wel de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). In de jaren vlak na de oprichting van de VOC in 1602 ontstond op het Damrak in Amsterdam de allereerste beurs ter wereld waar papieren aandelen van eigenaar konden wisselen. Tegenwoordig worden alle verhandelingen uiteraard bijgehouden door geavanceerde computersystemen en komt er geen papier meer aan te pas.
Aandeelhouder
Wanneer je aandelen van een bedrijf heb gekocht, dan ben je aandeelhouder en heb je automatische verschillende rechten. Omdat je als aandeelhouder mede-eigenaar van het bedrijf bent, mag je in een jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (ook wel een “AVA” genoemd) meebeslissen over belangrijke besluiten die worden genomen door het bestuur van de onderneming.
Daarbij, en nu wordt het interessant, heeft de aandeelhouder ook recht op een deel van de winst van de onderneming, het dividend. Sommige ondernemingen keren dat per kwartaal uit, anderen doen dat één keer per jaar.
Koersvorming
Eén van de meest interessante vragen is wellicht waar de waarde van een aandeel van een bedrijf op is gebaseerd en hoe de koers tot stand komt?
Terug naar het voorbeeld van zojuist. Stel dat de onderneming ABC een biotech-bedrijf is en net naar buiten heeft gebracht dat ze een nieuw veelbelovend medicijn hebben ontwikkeld en dit op korte termijn op de markt willen gaan brengen. Dit zou natuurlijk fantastisch zijn en de prijs van het aandeel van het bedrijf verviervoudigd naar €200! Door de verwachting dat het bedrijf wel eens zeer veel winst zou kunnen gaan maken in de nabije toekomst, schiet de waarde van het bedrijf omhoog. Wanneer er veel vraag is naar een bepaald aandeel, dan zal de prijs omhoog gaan en als er veel aanbod is, dan zal de prijs automatisch naar beneden gaan.
Maar wat maakt nu dat de ene dag het aandeel enorm gewild is en de andere dag niemand het meer lijkt te willen hebben? Eigenlijk zijn er teveel factoren die meespelen in de koersvorming van een aandeel om hier een zinnig antwoord op te geven. In het kort wordt de waarde van een aandeel grotendeels bepaald door wat men verwacht dat het bedrijf waard zal zijn in de toekomst. Hierin zijn in hoofdlijnen twee verschillende benaderingen voor. De fundamentele analyse en de technische analyse!